[Rama] oznaczenia stopów aluminium

[Napatos]

Witam

 

Powszechnie wiadomo, że do budowy aluminiowych ram używa się zwykle stopów aluminium z serii 6XXX i 7XXX. Pierwszy z nich zawiera (oprócz aluminium oczywiście :-P ) krzem i magnez, drugi - cynk, magnez i miedź. Cyfry XXX oznaczają podobno rodzaj obróbki stosowanej przez producenta. I tu pojawiają się dwa pytania:

 

1) Czy można jednoznacznie stwierdzić, że dany stop jest bardziej wytrzymały od innego?

2) (Wynikające z poprzedniego) - Czy da się uszeregować stopy aluminium stosowane do produkcji ram wg wytrzymałości?

 

Nie chodzi mi bynajmniej o porównywanie różnych ram (wiadomo, że 5kg rama ze słabszego stopu może być mocniejsza od 1,5kg ramy ze stopu mocniejszego) lecz samych stopów.

 

Pozdrawiam i zachęcam do pisania

[Żaba]

Z tego co mi się obiło o uszka to numery 6xxx i 7xxx oznaczają skład stopów ram , natomiast rodzaj obróbki (odpuszczanie,likwidowanie naprężeń spawalniczych,klejenie itp) oznaczone są symbolem "T" z cyfrą w parze.

Przykładowo stop 6XXX rodzaj obróbki T-X.

Co do wytrzymałości to zadałem to pytanie w kilku swrwisach i odpowiedzi były mocno niesatysfakcjonujące.

Natomiast emerytowany kolarz z Łodzi p.Kudra(też ma skleposerwisik), powiedziałmi że ciężko jest powiedzieć coś o wytrzymałości stopów , jednakże ogólnie im mniejsza cyfra z przodu symbolu stopu , tym konstrukcja sztywniejsza (nie mylić z wytrzymalszą).Popatrzcie jaka różnorodność stopów występuje u producentów kierownic i porównajcie ceny tych ze stopu 7XXX i 2XXX.To powinna być jakaś wskazówka , a może jestem w błędzie.Sam nie wiem co o tym sądzić. :? :roll:

[Napatos]

Masz rację. Źle napisałem. T-X oznacza rodzaj obróbki (wykończenie) ramy. Cóż nadal jednak nie wiem nic pewnego o trzech cyfrach XXX :-(

 

A ta pierwsza z liczb to masz na myśli pierwszą z tych trzech XXX, czy też wogóle pierwszą?

Bo jak pierwszą wogóle to chyba nie:

Patrzę sobie do katalogu i widzę kierownice Tiogi:

FR Concept, Dual Concept, DH Concept i XC Concept - wszystkie w takiej samej cenie !

Pierwsze 3 z Al 2014 a ostatnia z Al 7075. Wydaje się, że to ta ostatnia powinna być najsztywniejsza (zgodnie z zastosowaniem).

:-o

 

No ale dzięki za posta. W końcu tyle ich jest, że nie nadążam z czytaniem :sss:

[AntiSocial]

ja gdzieś czytałem że czym wyższa pierwsza liczba, czyli 6xxx czy 7xxx, tym wieksza sztywność materiału te liczby xxx oznaczają ilość pozostałych składników w stopie, które jest wytrzymalsze trudno powiedzieć chyba oba 6061 i 7005 są równie dobre bo najczęściej używane ale kto to wie

[Toma666]

a w moim stopie ( 6000 ) jest domieszka magnezu i silikonu(!). jest dzieki temu bardzo lekka i na tyle wytrzymala ze wytrzymuje nie tylko xc...

[Lookas 46]

najmocniejszym stopem alu jest 6061 T6 :!:

[Napatos]

a w moim stopie ( 6000 ) jest domieszka magnezu i silikonu(!). jest dzieki temu bardzo lekka i na tyle wytrzymala ze wytrzymuje nie tylko xc...

 

Silikon powiadasz

A może wyczytałeś to z angielskiej instrukcji?

Bo "Sillicon" to po polsku krzem :|

[Toma666]

to mozliwe :mrgreen: ale z drugiej strony po co krzem w ramie

[Lobster]

to mozliwe :mrgreen: ale z drugiej strony po co krzem w ramie

Mają nadwyżki w krzemowej dolinie i sprzedają producentom rowerów :mrgreen:

[Napatos]

to mozliwe :mrgreen: ale z drugiej strony po co krzem w ramie

 

Krzemu tam jest pewnie bardzo mało. A niewielki dodatek jednego pierwiastka do drugiego powoduje znaczące zmiany właściwości tego drugiego (to tak trochę o stopach).

 

Zreszą co masz przeciwko krzemowi :mrgreen:

[skrzynia]

Stopy aluminium podzielone są na serie od 1000 do 8000. Podział ten jest podyktowany różnym składem chemicznym – w zależności od zastosowanych składników stopowych.

 

* 1XXX Aluminium o czystości minimum 99 %

* 2XXX Stopy aluminium - miedź Al – Cu

* 3XXX Stopy aluminium – mangan Al – Mn

* 4XXX Stopy aluminium – krzem Al – Si

* 5XXX Stopy aluminium – magnez Al – Mg

* 6XXX Stopy aluminium – magnez – krzem Al – Mg - Si

* 7XXX Stopy aluminium – cynk – magnez Al – Zn - Mg

* 8XXX Pozostałe stopy (np. z zawartością litu)

[Żaba]

Skrzynia , gdzieś ty to znalazł?Ja za tymi danymi z pół roku kopię. :shock:

[Napatos]

To znalazłem Skrzynia, ale mi właśnie chodzi o te XXX

Jaka jest różnica np między stopem 6XYZ a stopem 6UVW?

UVWXYZ - jakieś tam cyferki

[Napatos]

Żaba, zajrzyj

Niewiele, ale zawsze coś

[Lookas 46]

Skrzynia , gdzieś ty to znalazł?Ja za tymi danymi z pół roku kopię. :shock:

 

czyżby mechanior nie miał katalogu rowerowego :> przecie tam jest to napisane :-D

[Żaba]

No mam , ten niebieski ze scottem na okładzie .I tam coś niby jest na ten temat? :roll:

[Lookas 46]

a nie wiem ja mam inny taki srebrny z authorem A-zone pro - bike action

[skrzynia]

Aluminium posiada zestaw zalet, z powodu których jest metalem zdobywającym coraz szersze zastosowanie we wszystkich praktycznie dziedzinach przemysłu:

 

* mały ciężar właściwy: 2.7 g/cm3 (stal 7.85 g/cm3),

* wysoki stosunek wytrzymałości do gęstości >800,

* odporność na korozję – powierzchnia zewnętrzna pokrywa się bardzo cienką, pasywną (ochronną) warstwą tlenków,

* znakomita przewodność elektryczna (istnieją także pewne stopy Aluminium charakteryzujące się dużą opornością, stosowane głównie w silnikach elektrycznych o dużych obciążeniach momentem),

* znakomita przewodność cieplna,

* paramagnetyczność,

* nietoksyczność – umożliwia to zastosowanie stopów Aluminium w przemyśle spożywczym i medycynie,

* dobra obrabialność plastyczna,

* atrakcyjna naturalna powierzchnia zewnętrzna – odbłyskowa, odbija promieniewanie widzialne, fale elektromagnetyczne, promieniowanie cieplne.

 

 

W zależności od składu chemicznego i zastosowania stopy Aluminium dzielą się na tzw. serie:

 

1. Do obróbki plastycznej:

* 1xxx – czyste Aluminium: w przemyśle elektrycznych i chemicznym,

* 2xxx – Al-Cu (lub z dodatkiem Mg): przemysł lotniczy,

* 3xxx – Al-Mn: głównie budownictwo,

* 4xxx – Al-Si: do wyrobu drutów spawalniczych i do lutowania twardego,

* 5xxx – Al-Mg: przemysł okrętowy, elementy statków,

* 6xxx – Al-Mg-Si: stosowane w budownictwie,

* 7xxx – Al-Zn (lub z dodatkiem Cu, Mg, Cr i Zr): w przemyśle lotniczym i innych konstrukcjach wysokowytrzymalych,

* 8xxx – Al-Sn-Li: różne zastosowania.

 

2. Odlewnicze:

* 1xx.x – czyste Al: do produkcji wirników silników elektrycznych,

* 2xx.x – Al-Cu,

* 3xx.x – Al-Si (lub z dodatkiem Cu, Mg): najpopularniejszy stop odlewniczy, różne zastosowania,

* 4xx.x – Al-SI,

* 5xx.x – Al-Mg,

* 6xx.x – seria nieużywana,

* 7xx.x – Al-Zn (lub z dodatkiem Cu, Mg),

* 8xx.x – Al-Sn,

* 9xx.x – inne elementy,

 

 

W zależności od stanu dostawy i możliwosci przeprowadzenia obróbki cieplnej stopy Aluminium dzielą się na:

 

1. Nieobrabialne cieplnie – umacniane przez zgniot na zimno, oraz ewentualne operacje dodatkowe. Tuż po odlaniu są w stanie wstępnego umocnienia, spowodowanego wpływem składników stopowych:

* H1 – umocnione przez zgniot na zimno,

* H2 – umocnione przez zgniot i częściowo wyżarzone,

* H3 – umocnione przez zgniot i stabilizowane,

2. Obrabialne cieplnie – umacniane przez regulowane cykle nagrzewania i chłodzenia. Niektóre stopy można umacniać przez hartowanie, oraz obróbkę plastyczną na zimno.

* T1 – po ochłodzeniu stopu następuje naturalne starzenie aż do osiągnięcia stanu stabilizacji,

* T2 - po ochłodzeniu stopu następuje obróbka plastyczna i naturalne starzenie aż do osiągnięcia stanu stabilizącji,

* T3 – umocnienie roztworowe, obróbka plastyczna na zimno a następnie naturalne starzenie aż do osiągnięcia stanu stabilizacji,

* T4 - umocnienie roztworowe, a następnie naturalne starzenie aż do osiągnięcia stanu stabilizacji,

* T5 – po ochłodzeniu stopu sztuczne starzenie,

* T6 – umocnienie roztworowe i sztuczne starzenie,

* T7 – umocnienie roztworowe, oraz przestarzenia lub stabilizowanie,

* T8 – umocnienie roztworowe, obróbka plastyczna na zimno, oraz sztuczne starzenie,

* T9 – umocnienie roztworowe, sztuczne starzenie, oraz obróbką plastyczna na zimno,

* T10 – po ochłodzeniu stopu obróbka plastyczna na zimno, oraz sztuczne starzenie,

 

Oznaczenia ogólne stosowane do stopów Aluminium:

* F – „jak wyprodukowane”: wyroby formowane przez obróbkę plastyczną na zimno, gorąco, lub odlewane, do których nie mąją zastosowania żadne szczególne wymagania co do kontroli warunków obróbki. Brak wymagań wytrzymalosciowych.

* O – wyżarzone: wyroby obrobione plastycznie, wyżarzone w celu uzyskania jak największej plastyczności i stabilności wymiarowej,

* H – umocnione przez zgniot: wyroby obrobione plastycznie bez obróbki cieplnej,

* W – umocnione roztworowo: wyroby charakteryzujące się umocnieniem niestabilnym – ich wytrzymalość zmienia się z czasem w temperaturze otoczenia,

* T – umocnione roztworowo: umocnienie stabilne.

 

*********

Przyjrzyjmy się stopom aluminium, z jakich wykonane są ramy rowerów. Abyście uwzględniając swoje potrzeby optymalnie dobrali ramę roweru, zwróćcie uwagę na tabliczki znamionowe znajdujące się (zazwyczaj) na ramie. Każda z grup stopów jest oznaczana czterema cyframi. Pierwsza okre­śla serię, natomiast trzy kolejne skład stopu. Seria ALU 2000 oznacza stop aluminium zawierający do 4,5% miedzi, małe ilości krzemu i magnezu. Rama wykonana z tego stopu odznacza się większą wytrzymałością i mniejszą odpornością na utlenianie. Seria ALU 3000 to stop aluminium z manganem zwiększającym wytrzymałość. Seria ALU 4000 to aluminium z dodatkiem krzemu, który obniża temperaturę topnienia całego stopu. Jednocześnie dodatek ten powoduje mniejszą rozszerzalność cieplną w warunkach pokojowych, dzięki czemu stalowe linki hamulcowe nie zmieniają w upale siły naciągu. ALU 5000 jest stopem aluminium z domieszką magnezu zwiększającym trwałość stopu i zmniejszającym jego masę, natomiast ALU 6000 zawiera krzem, magnez a czasem miedź i chrom, dzięki czemu odznacza się bardzo dużą wytrzymałością. W końcu seria ALU 7000 to stop aluminium z zawartością cynku, magnezu i miedzi wyróżniający się dużą wytrzymałością i sztywnością. Do numeru serii dołączone są oznaczenia uzupełniające informujące o rodzaju obróbki stopu.

 

Aluminium to materiał bardziej miękki niż stal. Ponadto jest nieodporny na zmęczenie materiału i nawet nieduże, powtarzające się długo naprężenie może spowodować jego pęknięcie. Ta własność stopów aluminium zmusza konstruktorów do projektowania ram tak, by naprężenia wewnątrz ramy obniżyć do minimum. Uzyskuje się to poprzez użycie rur o dużych przekrojach i cienkich ściankach. Także dzięki temu ramy te są lekkie i sztywne (dobra sztywność boczna). Własności jezdne ramy poprawia się poprzez cieniowanie rur.

 

Niższe w hierarchii modele ram aluminiowych gorzej tłumią nierówności, niż wysokiej klasy ramy ze stali Cro-Mo.

[Żaba]

Kurcze ty to Skrzynia jakiś profesor czy doktor jesteś 8) Dzięki za info.

[Napatos]

W sumie to nadal nie wiem jak traktować te 3 ostatnie cyferki

 

Ale jak wynika z powyższego (post Skrzyni) wszyscy Ci, którzy mają ramy z alu 6xxx mają albo bardzo przestarzałe rowery albo zakosili fragmenty rusztowań z pobliskiej budowy i z nich pospawali swoje rumaki :grin:

[Gość BikerFG]

W sumie to nadal nie wiem jak traktować te 3 ostatnie cyferki

 

Ale jak wynika z powyższego (post Skrzyni) wszyscy Ci, którzy mają ramy z alu 6xxx mają albo bardzo przestarzałe rowery albo zakosili fragmenty rusztowań z pobliskiej budowy i z nich pospawali swoje rumaki :grin:

 

przeciez wiekszosc ram obecnie jest alu 6xxx ...

[Ihsahn]

   * nietoksyczność – umożliwia to zastosowanie stopów Aluminium w przemyśle spożywczym i medycynie ...

 

Jasna cholera, kto to pisał?? Przeciez od dawna już wiadomo, że aluminium jest "silnym" karcynogenem !! (znaczy się powoduje mutacje genetyczne. A jeszcze prościej mówiąc - jest rakotwórcze )

[Bizon]

Skrzynia dał wykład ja na uczelni

[Gość Anonymous]

z tego co slyszalem te cyferki (XXX) oznaczja stosunek pierwiastkow w danym stopie

[riker]

tylko z ostatnim zdaniem popolemizuje........wydaje mi sie ze wlasniezdolnosci do tlumienia drgan sa domena stali. wiec na moj rozum, wysokogarunkowa rama stalowa ma daleko lepsze wlasnosci tlumienia niz wysokogatunkowa aluminiowa.

 

dzieki za swietne informacje.