[składanie roweru] Poradnik

[atiti]

SKŁADANIE ROWERU PORADNIK

 

Spis  treści:

Wstęp

Jazda

Konstrukcja

Hamulce

Napęd

Koła

Pozostałe

Narzędzia

Zakończenie

 

Wstęp

Poradnik ten dotyczy składania dobrego, taniego roweru ATB bez amortyzacji dla osób, które chcą trochę się pobawić w majsterkowanie, policytować na serwisach aukcyjnych, podnieść swój poziom wiedzy o rowerach lub potrzebują roweru w dużym, małym rozmiarze lub z nietypowym wyposażeniem. Pojęcia dobry i tani są pojęciami względnymi ale na pewno dobry znacznie przewyższa jakością rowery z marketów a tani cóż każdy ma inne możliwości finansowe. ATB pod tym skrótem należy rozumieć jazdę po mieście, codzienne dojazdy do pracy i wycieczki po parkach, lasach po drogach gruntowych. Na pewno rower ten nie będzie ważył poniżej 10kg ale waga w granicach 12-14kg jest do osiągnięcia.

Jazda

Teraz trochę o samej technice jazdy na sztywniaku. Te uwagi napisałem po obserwacji stylu jazdy mojej 8 letniej córki. Wszystkie dziury i nierówności pokonywała siedząc na siodełku a ja patrzyłem jak jej głowa chodzi a na koniec wycieczki było „Tato tyłek mnie boli”. Sposób pokonywania krawężników był też mocny. Rozpędzała się siedząc na sidełku i bach w całej siły w krawężnik, przednie koło przechodziło, przy wyższym krawężniku tylne nie i był zjazd z siodełka na nogi i uderzenie klatką piersiową o kierownicę, dobrze, że miała rower bez ramy ;-).

Dziury pokonujemy stojąc na pedałach (ramiona korb są równolegle do powierzchni ziemi) mając lekko ugięte nogi. Dojeżdżając do krawężnika należy mocno poderwać przednie koło i mocno nacisnąć pedały a przeszkodę pokonać na lekko ugiętych nogach. Do wysokich przeszkód pionowych należy podjeżdżać prostopadle. Gdy podjedziemy pod zbyt ostrym kątem to tylne koło będzie się ślizgać i nie wjedzie na przeszkodę a my możemy zaliczyć glebę. Gdy zjeżdżamy z krawężnika to lekko podrywamy kierownicę i naciskamy pedały a skok pokonujemy stojąc na lekko ugiętych nogach na pedałach.

Na pewno taniej niż składanie roweru wyjdzie zakup roweru używanego dobrych firm ale niskich i średnich modeli na serwisach aukcyjnych, portalach ogłoszeniowych, komisach. Czasami można mieć szczęście i kupić perełkę a czasami okaże się, że tylko rama jest w porządku. A jak ktoś ma pecha to i rama może być krzywa.

Składając rower należy wiedzieć:

Konstrukcja

1. Rama

Wybór rozmiaru to rzecz oczywista nad tym nie będę się rozpisywał. Poruszę kwestię materiału i wykonania ramy. Należy unikać ram z rowerów marketowych, ram skorodowanych, ram stalowych z grubymi rurami i ram o nietypowej budowie. Typowa rama składa się z dwóch trójkątów, pierwszy tworzą rura podsiodłowa, rura górna i rura dolna, drugi rura podsiodłowa, podpory siodła i podpory łańcucha.

Aluminium czy stal. Ja polecam stal, mimo, że jest cięższa z tego powodu iż wybaczy ściskanie, rozwieranie tylnych widełek czy prostowanie łomem i młotkiem oraz tłumi drgania. Najlepsze ramy są wykonane w całości ze stali chromowo – molibdenowej (na naklejce jest napisane np. 4130, All cromolly, full,  …butted itp.firmy Tange, Reynolds, A-pro, Nakamura …)  Niżej są ramy posiadające tylko pierwszy trójkąt z tej stali (na naklejce main tubes) i kolejne w hierarchii to ramy posiadające tylko rurę podsiodłowa ze stali chrmo (na naklejce seat tube). Najniżej są ramy wykonane w całości ze stali Hi-Tensile (Hi-Ten, 1020), stal hi-ten ma mniejszą wytrzymałość niż crmo, co powoduje że rury ze stali 1020 są grubsze od tych z 4130 i dlatego ramy ze stali 1020 są cięższe niż te z 4130. Dodatkowo rury ze stali 4130 bardzo często są cieniowane (butted) to znaczy posiadają różne grubości ścianek dwie, trzy a nawet cztery co znacznie zmniejsza wagę całej ramy.

Kupując ramę zwróć uwagę na to czy gwint w mufie suportu jest nieuszkodzony, czy suport nie jest tak skorodowany, że nie idzie go wykręcić. Popatrz na zakończenie rury podsiodłowej lepsze ramy są dostosowane do obejmy lub mają przyspawane i ładnie obrobione dwa oczka do śruby ściskającej rurę podsiodłową najgorsze mają element zaciskający sztycę przyspawany w formie blaszanej opaski.

Popatrz na jakość łączenia rur, regularność spawów, sposób malowania unikaj tych ram gdzie dwa oddzielne elementy są pomalowane jedną powłoką farby np. widelec i bieżnia dolnej miski sterów, mufa suportu i miski suportu.

Obejrzyj czy mufa suportowa od strony korby i podpora łańcucha z prawej strony nie jest zbyt mocno obita od łańcucha zwłaszcza przy ramach aluminiowych. Duże uszkodzenia w tych miejscach świadczą o tym, że rama była katowana lub niewłaściwie użytkowana, odradzam zakup takich ram.

Tak samo nie polecam zakupu ram odmalowanych, licho wie ile szpachli i rdzy jest pod farbą.

Nie należy kupować ram z zapieczoną sztycą siodła i wkładem suportu oraz uszkodzeniami. Niewielkie wgniotki mogą być przy ramach stalowych.

Rama powinna mieć otwory na przykręcenie koszyka bidonu. Z tyłu ramy powinno być mocowanie na bagażnik. Może to być jeden otwór leżący pośrodku ramy na rurce pomiędzy podporami siodła, który jest również wykorzystywany do mocowania tylnego błotnika lub lepiej dwie malutkie rurki w środku nagwintowane i przyspawane do podpór siodła symetryczne co jest lepszym rozwiązaniem.

Zwróć uwagę czy rama nie została przemalowana oblepiona naklejkami i udaje coś czym nie jest. Dotyczy to zwłaszcza „okazji”, ram chromowo molibdenowych w bardzo niskich cenach.

1. Rama – widelec.

Rama jest zaprojektowana pod jeden typ widelca amortyzowany bądź sztywny. Ja jestem zwolennikiem widelców sztywnych w rowerach do codziennej jazdy. Zwykle  tanie amortyzatory są słabej jakości, mało tłumią i dużo ważą a porządny amortyzator sporo kosztuje i wymaga obsługi oraz serwisowania. Poza tym amortyzacja zabiera energię z pedałów, zwłaszcza na drodze utwardzonej. Kiedyś stojąc samochodem na światłach pod górkę zauważyłem rowerzystę na full-u (rower z amortyzatorem przednim i tylnim), który naprawdę ciężko pedałował, chociaż górka nie była stroma. Rower cały chodził góra dół posuwając się do przodu z niewspółmierną prędkością do wysiłku rowerzysty. Wiem, że dobre amortyzatory mają blokadę skoku ale to jest poradnik o tanim ATB. Zwykły amortyzator waży ok. 2,5kg, widelec sztywny do1,5 kg co daje ok 1 kg różnicy, jest to dużo. W jeździe turystyczno – miejskiej amortyzator jest zbędny. Zastępując amortyzator sztywnym widelcem należy wiedzieć, że wymiar oś koła – początek sterówki widelca [A-C] jest różny. Dla amortyzatora i koła 26 calowego wynosi on ok. 44cm, standardowy sztywny widelec 36cm.

Należy przyjąć, że amortyzator pod ciężarem rowerzysty ugnie się ok. 1cm ale cały czas jest różnica 7cm. Co spowoduje obniżenie się przodu roweru, zmianę pozycji rowerzysty na znacznie pochyloną do przodu (trzeba podnosić kierownicę i zmieniać ustawienie siodełka), zahaczanie pedałami o ziemię przy zakrętach, niektórzy twierdzą, że główka ramy nie jest przystosowana do pracy pod takim kątem i może pęknąć oraz znacznie zwiększy wrażliwość roweru na ruchy kierownicy tzw. nadsterowność.

      Rozwiązania:

• Wysoki widelec od koła 28 cali (widelce te mają A-C od 38 do 43cm) i koło 28 cali. Plusy nic nie kombinujemy z hamulcami. Minus trzeba zakupić koło 28 calowe kompletne i wizualny rower będzie mieć z przodu większe koło.
• Wysoki widelec od koła 28 cali (A-C 43cm) i koło 26 cali. Minusy brak pivotów pod V-braek. Rozwiązaniem jest zastosowanie hamulca tarczowego co wymaga specjalnego widelca, przeplecenia koła na piastę pod tarczę i zakup zacisku hamulca, tarczy hamulcowej i specjalnej klamki, lub dospawanie pivotów wraz z mocowaniem na sprężynkę.
• Specjalny nowy widelec o A-C równe ok. 43 cm i dostosowany do hamulców V-brake oraz tarczowych i koło 26 cali. Wady nowy widelec jest bardzo drogi ponad 300zł Surly, Mosso, Accent CX-one, ponad 200zł Force.
• Wysoki widelec do koła 26 cali o A-C równe 40cm i specjalna tuleja nabita na rurę sterową widelca. Wady taką tulejkę trzeba zamówić indywidualnie u tokarza. Widelec musi posiadać odpowiednio długą rurę sterową.
• Niektóre firmy np. Kona produkowały ramy o jednakowej geometrii dla amortyzatora  i sztywnego widelca. Widelce sztywne tej firmy miały bardzo długie ramiona, co umożliwiało wymienne stosowanie amortyzatora i sztywniaka. Tylko, ze kupno takiego widelca graniczy z cudem.

1. Wysokość rury sterowej widelca.

Dobierając widelec do ramy musimy zwrócić uwagę na długość rury sterowej widelca (RSW) i rury czołowej ramy (RCzR). Ta z widelca musi być od tej z ramy dłuższa ale o ile?

• Przy sterach AHEAD im dłuższa rura sterowa od widelca tym lepiej, zawsze można uciąć. Przy zakupie nowych widelców AHEAD rura ta jest długa ok. 20cm i nie ma problemu. Schody zaczynają się gdy kupujemy widelec używany (np. na rurkach Tange). Minimalna długość RSW musi mierzyć minimum długość RCzR + 4cm (na mostek) + ok. 3cm (na stery) + 1cm tak na wszelki wypadek;
• Przy sterach gwintowanych za długo źle za krótko jeszcze gorzej. W nowych widelcach RSW jest długa i gwint jest na znacznej długości. Przy używanych minimalna RSW musi mierzyć minimum RCzR + ok. 4 cm (na stery), należy pamiętać aby gwint sięgał odpowiednio głęboko aby można było skręcić sterami RSW i dociągnąć do ramy. Gdy brakuje gwintu to można to nagwintować w serwisie koszt ok. 10zł za 1cm. Pamiętajcie przyciąć zawsze możecie w domu brzeszczotem natomiast zbyt krótkiej rury nie przedłużycie choć by nie wiem co.
• Nie jest wskazane używanie widelca z gwintem i mostkiem AHEAD. Rura gwintowana nie jest tak mocna jak rura z widelców AHEAD i traci się poprzez gwint na sztywności połączenia RSW mostek.
• Nie można nagwintować RSW AHEAD narzynką z tego powodu, że ta rura jest bardzo twarda, specjalnie hartowana. Można takiż gwint wytoczyć na tokarce precyzyjnej co kosztuje.

1. Są następujące rozmiary widelca rowerowego, sterów i ramy (rury czołowej ramy):

• 1 cal = 25,4mm, RSW jest gwintowana, średnica wspornika wkładanego w RSW to 22,2mm – często spotykany w tańszych rowerach;
• 1 i 1/8 cala = 28,6mm, RSW gładka pod system  AHEAD, obecnie standard ale też i są gwintowane wtedy średnica wspornika wkładanego w RSW to 25,4mm;
• 1 i ¼ cala = 31,8mm, RSW gładka pod system AHEAD;
• 1,5 cala tappered – rozwiązanie drogie poza naszymi zainteresowaniami.

Obecnie można kupić stery, które umożliwiają montaż widelca z RSW 1 calową w ramie dostosowanej do widelca 1 i 1/8 cala.

Widelec musi mieć piwoty hamulca na ramionach i dziurkę na dole rury sterowej, przy łączeniu jej z ramionami w celu zamocowania błotnika przedniego.

Kupując widelec zwróć uwagę na sposób mocowania osi koła przedniego. Dobre widelce mają haki wspawane. Bardzo Dore mają na hakach wybitego producenta. Takie jakich należy unikać to w których końce ramion widelca wyglądają jak sklepane, ucięte i nawiercono w nich otwór na oś.

1. Czasami zdarzyć się może, że kupimy samą ramę bez widelca nie wiedząc jaki widelec pasuje do tej ramy. Rozwiązaniem jest suwmiarka, ramy pod widelec 1 i 1/8 mają średnicę wewnętrzną rury czołowej ramy przy krawędzi 33,95mm a 1 calowe ok. 30mm. Stery 1 calowe występują w dwóch standardach JIS (Japaneese Industry System), który ma powyższy wymiar 29,9mm, średnica RSW w miejscu osadzenia bieżni 27mm, oznaczenie EC29 i ISO o wymiarach kolejno 30,01mm, 26,4mm, EC30.
2. Systemy sterów. Są dwa główne rodzaje ze sobą niekompatybilne: gwintowane (najczęściej 1 cal) i AHEAD (głównie 1 i 1/8 cala). Stery gwintowane RSW jest gwintowana, stosunkowo krótka, stery posiadają min. nakrętki, wspornik wpuszcza się w RSW. AHEAD RSW jest długa, posiadają gwiazdkę a mostek nakłada się na RSW i skręca śrubami.
3. Kupując mostek lub wspornik musimy wziąć pod uwagę średnicę mocowania naszej kierownicy najczęściej jest to 25,4 i 31,8mm.
4. Kierownica. Długość kierownicy do ATB powinna się mieścić w granicach 56-60cm. Kształt kierownicy ja polecam gięte ze wzniosem, zwłaszcza do systemu AHEAD ale prosta też może być.
5. Duże oszczędności na wadze roweru uzyskamy kupując mostek/ wspornik, kierownicę i sztycę aluminiowe a nie zrujnuje nam to portfela.
6. Kupując sztycę zwróć uwagę na to aby była zintegrowana z jarzmem siodła. Kończyła się czymś dziwnym, a nie zwężała się ku górze. Gdy kupisz taką zwężającą się ku górze to musisz dokupić jarzmo siodła, które kosztuje i sporo waży.
7. Sztyca i obejma sztycy najlepiej wziąć ramę pod pachę i w sklepie rowerowym dobrać te dwa elementy. Ewentualnie mierząc suwmiarką. Uwaga sztyce są wymiarowane co 0,2mm co pokazuje jak łatwo się pomylić w pomiarach.

Hamulce

1. Czy manetki przerzutek i klamki hamulcowe oddzielnie czy razem jako klamko- manetki to jest indywidualna decyzja każdego.
2. Manetki przerzutek można kupić używane ale polecam Shimano te od Alivio w górę. Innym rozwiązaniem są manetki obrotowe tu polecam MRX firmy SRAM, które są kompatybilne z Shimano i znacznie przewyższają jakością manetki obrotowe Shimano.
3. Do roweru ATB zalecam zastosować hamulce szczękowe V-brake. Są tanie i lekkie oraz mają wystarczającą skuteczność, chyba że pada mocny deszcz. Do tarczowych musi być specjalna rama i widelec z uchwytami, inne piasty i inaczej zaplecione koła co znacznie podnosi koszty. Tanie tarczowe hamulce sterowane linkami – mechaniczne są do … są trudne w regulacji.
4. Klamki hamulcowe mogą być używane ale koniecznie bez plastiku. Unikać klamek nie podpisanych przez producenta lub o nazwach które nam nic nie mówią. Polecam Shimano, Avid, Tektro, Promax, Accent.
5. Szczęki hamulcowe tak jak wyżej. Sprężyna (taki drut) powinna być widoczna.
6. Kupując hamulce nie zapomnijcie o gumce, fajce i klockach hamulcowych oraz śrubach mocujących szczęki do pivotów. Najtaniej wychodzi kupić cały zestaw.

Napęd roweru

Skupię się na następującej konfiguracji napędu: 3 przełożenia z przodu i 6-8 przełożeń z tyłu. Inne rozwiązania z powodu wysokiej ceny nie wchodzą w grę. Ja uważam, ze do codziennej eksploatacji starczy min. 18 przełożeń.

      Czy w tylnym kole mamy kasetę czy wolnobieg dla zwykłego użytkownika nie robi to specjalnej różnicy. Czym one się różnią. Kasetę się nasuwa na bębenek piasty a wolnobieg nakręca się na gwint na piaście. Kaseta jest nowocześniejszym rozwiązaniem niż wolnobieg. Wolnobiegi występują w niższych grupach Shimano. Kasety są 7- 11 rzędowe, wolnobiegi 5 – 7 widziałem nawet 8 biegowy. Za dużo jest roboty z przepleceniem koła aby wymienić piastę pod wolnobieg na piastę z bębenkiem na kasetę. Lepiej kupić całe koło.

Obecnie mania na jak największą liczbę przełożeń trochę opadła. Producenci oferują nam (raczej profesjonalistom lub krezusom) korby z dwiema a nawet z jedną tarczą, którą można wymienić na inną i kasetą 9 – 11 stopniowa.

Dlaczego raz dla zysku, kup pan napęd 11 bo 10 już jest przestarzały i nie zapewnia takiego komfortu jak produkt nowszy i droższy i tak ble, ble … .

Drugą sprawą jest fakt, że nawet przy napędzie 3 x 6 część przełożeń jest bardzo do siebie podobna a przy większej ilości zębatek z tyłu występuje to samo zjawisko. Wiem, że hardcorowcy MTB wyczuwają różnicę w każdym przełożeniu jadąc z górki po asfalcie na podstawie świstu powietrza o  łańcuch ;-)  ale to poradnik nie dla nich. Do kogo jest ten poradnik napisałem w pierwszym akapicie.

Trzecim faktem jest, że biegi skrajne np. duży blat korby i duża zębatka z tyłu są bardzo niszczące dla całego napędu ze względu na przekoszenie łańcucha. Producenci osprzętu tak projektują korby, kasety, ramy i zalecają ich wykorzystywanie w ograniczonym zakresie tzn duży blat korby ma pracować z ok. 3 najmniejszymi zębatkami kasety, najmniejszy tzw młynek z ok. 3 największymi zębatkami kasety, a środkowa tarcza korby ma pracować, ze środkowymi zębatkami kasety, chociaż ona jest najbardziej uniwersalna o czym świadczą nowe napędy 1 blatowe z przodu. Zębatka z przodu może mieć od 28 do 36 zębów czyli ciut większy zakres niż środkowy blat korby trójtarczowej.

Przypominam, że trwałość elementów napędu w rowerze ATB będzie kilkakrotnie wyższa niż MTB, który jest katowany w różnych ekstremalnych warunkach. Podobnie będzie z regulacją przerzutek i hamulców, w poczciwym koniu roboczym ATB będziemy znacznie rzadziej to robić niż w wyścigowym MTB.

1. Korba nowa czy używana wg stanu portfela. Jak używana to rozbieralna tj. można odkręcić wszystkie trzy zębatki i w razie potrzeby dać nowe. W używanej korbie im bardziej spiczaste zęby tym bardziej są zużyte co oznacza, że łańcuch będzie spadać na najmniejszą zębatkę korby gdy mocniej naciśniemy pedały. Nie opłaca się kupować ramion korby i każdej zębatki oddzielnie za drogo to wychodzi. Lepiej kupić kompletna korbę używaną. Przy nowej korbie odradzam jedynie korby stalowe z ramionami oblanymi plastikiem.
2. Rozmiary zębatek korby. Przy jeździe ATB skłaniam się ku rozmiarowi tj liczbie zębów na poszczególnych zębatkach 48-36-26 ale tu uwaga na przerzutkę przednią, nie każda przerzutka wrzuci łańcuch na blat 48.
3. Suport – korba. Suport z korbą łączy się na osi suportu, której zakończenie ma różne kształty i kupując suport, korbę musimy dobrać aby miały pasowały do siebie. I tak mamy:

• Na klin – obecnie prawie nie stosowany w tzw góralach;
• Kwadrat – najpopularniejsze i najtańsze rozwiązanie;
• Wielowypust: np. Octalink, ISIS … .

Kupując suport na kwadrat pamiętaj, że są dwa standardy ISO i JIS, w większości zestawień Korba – oś suportu jest podana długość osi ISO. JIS ma ciut węższe kwadraty, w wyniku czego korba wchodzi głębiej.

1. Kupując suport należy wiedzieć jaka jest szerokość mufy suportowej w ramie jak 68 lub 73mm to kupujemy suport angielski BSA o szerokości odpowiednio 68 lub 73mm. Długość osi suportu zależy od patrz niżej.
2. Wkład suportu – korba

Należy zakupić suport z odpowiednią długością osi taką jaką zaleca producent korby. Korba nie może być zbyt blisko ramy bo wtedy  nie zrzucimy łańcucha na młynek ani zbyt daleko bo przerzutka przednia nie wrzuci na łańcucha na największy blat. Łańcuch będący na młynku i największej zębatce wielotrybu nie może ocierać się o oponę. Szerzej ten problem charakteryzuje hasło u wujka Googla „linia łańcucha”.

1. Korba/wielotryb – przerzutka przednia/tylnia

Należy zakupić taką przerzutkę aby była w stanie wrzucić łańcuch na największą zębatkę korby/wielotrybu. Trzeba uwzględnić parametr przerzutki „rated capacity” – ile najwięcej zębów może mieć największa tarcza korby/wielotrybu aby przerzutka wrzuciła na nią łańcuch.

1. Manetki przerzutek i przerzutki muszą pracować w tym samym systemie tj. Shimano 1:2 lub SRAM 1:1. Niektóre starsze przerzutki SR Suntour mogą pracować w obydwu systemach w zależności od sposobu prowadzenia linki przy samej przerzutce.
2. Wielotryb/korba – przerzutka – manetki

Należy tak dobrać powyższe komponenty aby przerzutka miała równą lub większą liczbę biegów niż jest zębatek w wielorybie/korbie i manetka również musi mieć liczbę przełożeń równą lub większą niż jest zębatek w wielorybie/korbie.

1. Przerzutki polecam Shimano bo jest najwięcej na rynku i są dobre. SRAM nie jest zbyt popularny w Polsce a Suntour i Sunrace to rzadkość co wiąże się trudnością ulepszenia elementów napędu i wysoką ceną SRAM-a. Unikać innych producentów.
2. Przerzutki mogą być używane ale od Alivio w górę. Jak nowe to Altus i wyżej albo bardzo stary Tourney. Nowe Tourney-e są bardzo mało wytrzymałe, córce raz upadł rower na prawo i Tourney się wykrzywił i przestał działać fakt, że go potem wygiąłem ręką w drugą stronę ale po tym przerzutka nie działa tak jak należy. Na przód można dać przerzutkę słabszą niż na tył.
3. Kupując przerzutkę przednią wpierw zmierz średnicę rury podsiodłowej. Są trzy podstawowe rozmiary: 28,6mm, 31,8mm i 34,9mm. I kup przerzutkę z obejmą o średnicy równej średnicy rury podsiodłowej. Można kupić z większą obejmą ale to wiąże się z zakupem redukcji co dodatkowo kosztuje lub taką redukcję można samemu wykonać z rurki, blachy, gumy itp.. Odradzam zakup przerzutki bez obejmy. Są dwa rodzaje takich przerzutek jedne są przykręcane śrubą do rury podsiodłowej (chyba, że masz ramę z dziurą w odpowiednim miejscu) a drugie są przykręcane do suportu i pasują one tylko do jednego wymiaru największej tarczy korby.
4. Piasta tylnia. Należy wiedzieć, że piasta pod kasetę 6,7 rzędową jest ciut węższa niż pod 8 i więcej biegową. Na piastę 8 można założyć kasetę 7 ale trzeba dołożyć specjalny dystans, odwrotnie się nie da. Wymiana samej piasty z 7 na 8 jest nieopłacalna.
5. Szerokość łańcucha – wielotryb

Do napędów 6, 7 i 8 biegowych jest potrzebny szerszy łańcuch niż do napędów  9,  10 i 11 biegowych. Łańcuch 6-8 rzędowy nie będzie pracował na kasetach 10 i 11 rzędowych i odwrotnie tj łańcuch 10 i 11 rzędowy i wieloryb 6-8 rzędowy nie zadziała. Przy mieszaniu elementów 9 rzędowych i 6-8 rzędowych może być różnie, powinno działać ze względu na niewielkie różnice wymiarów.

Do łańcucha dokup koniecznie spinkę.

      Kupując poszczególne elementy napędu kupuj tylko takie elementy, których parametry są zgodne. Nie licz, że coś będzie działało bezproblemowo gdy przekroczysz parametry. Takie podejście pozwoli Ci zaoszczędzić czasu na regulację i pieniędzy na nowy element. Ja tak naciąłem się na zestawie: Korba Deore LX 46, 36, 24 i przerzutka przód STX, która obsługuje największą zębatkę o 42 zębach. Nie chciało działać, musiałem kupić inną przerzutkę a ile czasu straciłem na próbie wyregulowania tego, szkoda mówić.

Koła

1. Koła. Obręcze kół powinny być z aluminium o szerokości wewnętrznej (tam gdzie wchodzi opona) 17-21mm, szprychy ze stali nierdzewnej. Koło należy kupić kompletne najlepiej z ogumieniem ponieważ kupienie elementów składowych tj. obręczy, szprych, nypli, piasty, opony, dętki i opaski na obręcz oraz zaplecienie koła i wycentrowanie w serwisie wyniesie Was znacznie więcej. Można zrobić to samemu ale prawidłowo naciągnąć szprychy zwłaszcza w tylnym kole to jest sztuka, ale da się. Zależy to od czasu wolnego, twojej cierpliwości i umiejętności manualnych.

Ja uważam, że lepiej kupić używane koło znanego producenta zbudowane na markowych elementach niż jakiś chińskie badziewie ładnie wyglądające ale mające dziwne piasty, które zaraz się powykrzywia.

1. Czy piasty będą mocowane do ramy i widelca za pomocą śrub czy szybkozamykaczy to zależy od tego jakie koło kupisz. Jedno drugie rozwiązanie ma swoje wady i zalety.
2. Opony do ATB nie za grube 1,75 – 2,0, najlepiej z nie za grubym bieżnikiem na środku opony tzw. semislick. Na przód należy dać grubszą oponę ponieważ im grubsza opona tym ma lepsze tłumienie drgań, stanowi namiastkę amortyzatora.

Pozostałe

1. Linki powinny być ze stali nierdzewnej i szlifowane. Cięcie linek najlepiej specjalną obcinaczką. Ucięte końcówki zabezpieczyć specjalnymi aluminiowymi końcówkami lub włożyć w rurkę termokurczliwą i podgrzać. Ja polecam końcówkę polać Kropelką. Zaletą tego jest to, że linką możesz wyciągnąć z pancerza i włożyć z powrotem. Należy wiedzieć, że linka hamulcowa i linka przerzutkowa różnią się od siebie kształtem końcówki, którą wkładasz w klamkę lub manetkę. Na pewno ich nie pomylisz. Wiedz, że linka od przedniego hamulca jest znacznie krótsza niż ta od tylniego.
2. Pancerze inny do hamulców, inny do przerzutek. Cięcie pancerzy najlepiej porosić aby w sklepie gdzie go kupujesz przycięli Ci go na odpowiednie długości. Długości pancerzy albo zmierzyć stare pancerze lub poszukać w sieci poradników jak dobrać długość pancerzy. Nie zapomnij o końcówkach pancerzy po dwie na kawałek pancerza.
3. Celowo  przy ramie i widelcu nie wspomniałem o wsporniku na dynamo. Oświetlenie za pomocą dynama i kabelków jest ciężkie, awaryjne i mało skuteczne. Polecam oświetlenie na baterie oparte o LED-y. Taki zestaw przy dobrych bateriach zapewni dobrą żywotność a jasność to zależy od grubości portfela im droższe tym z reguły lepiej świeci. Nie zapomnijcie o odblaskach na kołach. Jestem kierowcą i szlak mnie trafia jak jakiś baran jeździ rowerem bez oświetlenia wieczorem lub nocą po drogach. Same odblaski poprawiają widoczność a świecące światła to jest ok.

Drodzy rowerzyści pamiętajcie o tym, że jeżeli wy widzicie samochód to nie znaczy, że on widzi was – dla własnego bezpieczeństwa należy przyjąć, że was nie widzi. Wynika to z mocy świateł samochodu 2 x 55W a rower jak ma 1W to jest dobrze.

1. Bagażnik aluminiowy lub stalowy z cienkich prętów zapewni on dostateczną nośność. Nie kupujcie bagażników o dużej nośności ze stali – ważą bardzo dużo a nośności 25kg nie wykorzystacie. Przy zakupie bagażnika zwróćcie uwagę na to że powinien umożliwiać montaż tylnego światła i powinien mieć dwie podpory z każdej strony w celu łatwiejszego przewożenia sakw lub toreb.
2. Siodełko do ATB polecam szerokie siodło trekingowe z amortyzacją sprężyną lub elastomerem. Wąskie, twarde siodełka gdy nie masz wkładki w spodenkach to chcą ci … rozerwać, poza tym dają popalić kręgosłupowi. Wybór siodełka to chyba najbardziej indywidualny wybór w rowerze.
3. Dzwonek obowiązkowe wyposażenie - musi być.
4. Stopka aluminiowa mocowana do tylnego widelca. Gdy mocuje się obok suportu to łatwo ją uszkodzić korbą.
5. Błotniki ja polecam plastikowe.
6. Pedały – jakie kupisz takich będziesz używał. Wiadomo, że lżej się kręcą pedały z łożyskami.
7. Pierdołki: chwyty, koszyk na bidon, pompka z uchwytem do ramy, sakwa trójkątna pod ramę lub pod siodełki (narzędziówka) na zestaw naprawczy dętki, łyżki, imbusy, klucze rowerowe, wkrętak.

Narzędzia

1. Do tego należy doliczyć narzędzia, bez których za składanie roweru nie ma co się zabierac:

• Ściągacz korb – najlepiej jakiś firmowy min Bike Hand;
• Skuwacz łańcucha –jw;
• Klucz do kaset – jw.;
• Klucz do wolnobiegu – jw.;
• Klucz do wkładu suportowego – jw.;
• Wkrętak krzyżakowy i płaski – szczęki hamulca;
• Imbusy 2, 4, 5, 6 i 8 – klamki, manetki, szczęki hamulca, śruby ramion korb;
• Klucze płaskie 9, 15, … - przerzutki, pedały, koła;
• Klucze nasadowe – wykręcenie śrub mocujących ramiona korb do suportu;
• Szczypce uniwersalne - jak sama zwyczajowa nazwa mówi do kombinowania;
• Obcinaczka linek, pancerzy;
• Duży klucz nastawny –stery gwintowane;
• Solidny nóż – zbijanie dolnej bieżni z RSW;
• Przecinak – jw. i wybijanie misek sterów z ramy, najlepiej tępy;
• Młotek – jw. i itp. zastosowania;
• Rurka o odpowiedniej średnicy - nabijanie dolnej bieżni na RSW;
• Kawałek deski – zawsze się przyda;
• Szmaty bawełniane- jw.;
• Pasta BHP – do mycia rąk;
• Benzyna ekstrakcyjna  - jw. i wyczyszczenia poszczególnych elementów ze smaru (wieloryb, przerzutki, łańcuch, stery, miski suportu);
• Smar – zabezpieczenia wszystkich połączeń gwintowych: suport, stery gwintowane, śruby korb, śruby piwotów, korba – suport, itd.
• Odpowiednie pomieszczenie garaż lub piwnica. Jakoś nie widzę majsterkowania przy rowerze w pokoju pomiędzy biurkiem a wersalką.

Zakończenie

Poradnik ten jest zgodny z moimi doświadczeniami i przemyśleniami. Nie każdy musi się zgodzić z treściami, rozwiązaniami w nim zawartymi. Oczekuję, że jak coś komuś nie pasuje, skrytykuje to od razu przedstawi inne lepsze rozwiązanie tego problemu.

Moje doświadczenie w majsterkowaniu przy rowerach to:

1. Wymiana hamulców canteliver na V-brake. Musiałem zakupić jedynie obcinaczkę do linek i pancerzy, imbusy i klucze płaskie i nasadowe z grzechotką posiadałem.
2. Przekładka roweru ATB produkcji koreańskiej na Shimano SIS na ramę GIANT Boulder. Zakres prac to: wymiana hamulców canteliver na V-brake, wymiana i regulacja przerzutki przód, wymiana korby, kół, łańcucha regulacja przerzutki tył. Z ciekawości rozebrałem suport taki z osią i kulkami oraz go złożyłem. Zakupiłem tanie noname ściągacz korb i skuwacz łańcucha.
3. Złożyłem i pomalowałem rower dla córki na komunię na lekkiej stalowej ramie, typu damka rozmiar 38cm ale słabej firmy. Rama została rozebrana na części pierwsze, wybiłem miski, rozkręciłem suport, skróciłem rurę podsiodłową, wyszlifowałem i własnoręcznie pomalowałem. Tu naciąłem się na kompatybilności przerzutki przedniej STX i korby z tarczą 46T. Zakręciłem się, też na widelcu i sterach, zakupiłem widelec z cr-mo i stery. Okazało się, że dolna bieżna ma luz na widelcu, więc widelec dałem na złom i musiałem wykorzystać zakupiony razem z ramą. Dopiero potem dowiedziałem się o dwóch standardach ISO i JIS. Kolejny problem wynikł z tego że kupiłem klamko manetki 3 x 8 a przerzutka tył i kaseta były na 7. Córka wierciła mi dziurę w brzuch, że jak to jest ma na kierownicy 8  a rzeczywistości ma 7 przełożeń z tyłu. I co zrobiłem wymieniłem przerzutkę tył na Deore LX. Z drugiego roweru wziąłem koło na wolnobiegu, rozebrałem je, kupiłem piastę Deore 8/9rz i zaplotłem oraz wycentrowałem koło. I teraz jest 8 przełożeń a córka jest szczęśliwa. Wagowo wyszło to całkiem nieźle rower ten był znacznie lżejszy niż ten na ramie GIANT Boulder ale dokupiłem bagażnik i nie zapytałem się z czego on jest. A jest to stalowy bagażnik wyprawowy i po założeniu go rower stracił na lekkości, po podniesieniu za ramę wyraźnie ciąży na tył. Z narzędzi musiałem zakupić, bacik, klucz do suportu, klucz do kaset, duży klucz nastawny, klucz do centrowania kół.

Koszt złożenia roweru same części nie licząc robocizny i narzędzi wyszedł około 900zł ale mam rower na Shimano miks Alivio i Deore w napędzie i hamulcach. I jakie przeżycia. Według mnie opłacało się.

1. Jestem w trakcie malowania i przekładki roweru na ramie GIANT Boulder, rozmiar 14,5 cala, stalowej z grubymi rurami, jedynie rura podsiodłowa jest Cr-mo, ciężka z suportem ponad 3kg widelec firmy Spinner 1,6kg na ramę TREK 4300, rozmiar 13,5, aluminium, waga 1,6kg, tu musiałem zastąpić stary, niedziałający amortyzator sztywnym widelcem firmy A-Pro z aluminiową tulejką 1,3kg, widelec ten ma RSW z Cr-mo. A co jeszcze wyjdzie a właściwie nie wyjdzie to nie wiem. Tu musiałem zakupić nowe: wyciskacz korb Topeak, obcinacz do linek Neo i skuwacz łańcucha Cyclus bo tamte się rozleciały w trakcie używania.

Jak coś nie tak to proszę zaproponować poprawne lub lepsze rozwiązanie.

Przypomnę jeszcze raz, że jest to poradnik napisany łopatologicznie do rowerów typu ATB stosunkowo tanich. Dlatego też nic nie napisałem o Campagnolo i najnowszych rozwiązaniach napędu Shimano czy SRAM. Chociaż ogólne zasady będą takie same przy budowie szosy czy rasowego MTB.

Zwróćcie uwagę, że brak amortyzatorów staram się zrekompensować stalową ramą i widelcem, grubszą oponą z przodu, siodełkiem z amortyzacją, chwytami i poradami na temat techniki jazdy na sztywniaku.

I wiedzcie o tym dla własnego bezpieczeństwa, że drogi przelotowe, tranzytowe i drogi dwupasmowe to nie jest dobre miejsce dla roweru ATB.

[derwisz]

Fajny poradnik. Rzeczowy. Niemniej kilka niedociagniec jest. Z mojej strony: kazde pedaly maja lozyska, wiec oewnie chodzilo ci o to aby wybrac te z lozyskami przemyslowymi, tzw maszynowe. Ogolnie pomysl jest dobry, bo nie spotkalem sie z syfem na maszynach. Ale sporo jest tez dobrych pedalow na kulkach. M.in. shimano. Ich plusem jest mozliwosc serwisowania.

Nastepna kwestia to siodelka. Trekingowe szerokie nadadza sie tylko jesli pozycja jest prawie prosta. Jesli nie, powinnismy kupic siodlo odpowiednio wezsze. Nadal moze ono oczywiscie posiadac sprezyny lub zel. Ale nie moze byc za szerokie przez inne ustawienie miednicy. No i dobór napedu. Korba 46 przydaje sie przy wolonobiegu. Kiedy masz kasete to samo przelozenie mozesz uzyskac przy korbie 42, ktora z kolei da wiecej biegow miękkich. Co do kadety i wolnobiegu. W samym napedzie roznicy wielkiej nie ma. Jednak piasty na wolnobieg sa znacznie mniej trwale przez zbyt wasko rozstswione lozyska.

[atiti]

Ad pedałów. Lożysko ślizgowe też jest łozyskiem ;-). Nie chodziło mi o maszyny czy kulki ale bardziej o krecenie się padałów na osi. Ja sprawdzam to tak biorę pedał za oś lub jest on zamocowany w korbie to mocno go wprawiam w ruch obrotowy jak kręci się długo to jest OK a jak nie to taki pedał należy omijać.

Ad sidełka twoja ..pa twój wybór ;-) ale na poważnie uwaga słuszna.

Ad Korby wg mnie w rowerze ATB ważniejsza jest prędkość czyli duża tarcza 46-48 niż siła na podjazdach 42.

Ad wolnobieg vs piasta uwaga słuszna.

Pozdrawiam i zapraszam do składania uwag i dyskusji

[tobo]

 

 

  W dniu 23.03.2015 o 20:20, atiti napisał:

jest on zamocowany w korbie to mocno go wprawiam w ruch obrotowy jak kręci się długo to jest OK a jak nie to taki pedał należy omijać.

Większość pedałów nowych dobrej jakości kręci się raczej marnie. Długo to kręcą się mniej lub bardziej (z)użyte, w których w łożyskach nie ma już smaru.

To tak jakbyś wziął do ręki piastę (niezaplecioną do koła) i trzymając za oś próbował wprowadzić ją w ruch obrotowy. Za wiele jej nie pokręcisz, tak jak łożysk maszynowych luzem - smar stawia opór. 

[atiti]

Nie wiedziałem o tym ale człowiek uczy się przez całe życie. Na zdrowy rozsadek powinno być odwrotnie tak jak napisałem wcześniej. Dzięki za słuszną uwagę.

[lucass3]

tobo ma rację, dzisiaj sam sie o tym przekonałem. Nowe pedały kręcą się z pewnym oporem, nie da się nimi zakrecic. Stare chińskie plastiku kręcą się jak głupie bez oporów.

[atiti]

Zamieszczam poradnik z poprawkami w wersji .docx ale spakowany .zip

Składanie roweru.zipPobieranie informacji ...

[atiti]

Aby nie być gołosłowny pokażę kila zdjęć swoich dzieł.

Rower dla córki na komunię na stalowej ramie przed modernizacją

 

i po remoncie i własnoręcznym malowaniu

 

 

I drugi rower dla żony, która jest raczej niska. Podstawa to rama TREK 4300, wymieniłem amortyzator na sztywny widelec.

Przed remontem

i po remoncie. Malowanie u lakiernika samochodowego. W tym rowerze zastosowałem dwa patenty "druciarskie". Ciekawe czy ktoś je znajdzie?

[Garlock]

  W dniu 8.06.2015 o 18:45, atiti napisał:

W tym rowerze zastosowałem dwa patenty "druciarskie". Ciekawe czy ktoś je znajdzie?

Jeden to chyba tulejka nałożona na widelec (pod stery) żeby go "wydłużyć" do długości równej amorowi.

A drugi to chyba mocowanie bagażnika za pomocą zacisku podsiodłowego, ale tu nie jestem pewien, jest tyle metod mocowania bagażników aftermarketowych, ze nawet fabryczne rozwiązania mogą wyglądać na druciarstwo .

Albo "ujemny" offset sztycy podsiodlowej (za długa rama?)

P.S. Czy ta sprężyna odciągająca tylnego v-brake'a nie wyskoczyła z zaczepu bo coś ten drut dziwnie sterczy w bok?

[atiti]

Brawo !!!

Obydwa patenty wychwycone bezbłędnie.

Bagażnik firmy Topeak  przeznaczony jest do kół 28 calowych, zestaw montażowy bagażnika to Sport Arsenal ale w tej ramie jest brak mocowań do bagażnika więc poradziłem sobie za pomocą starej obejmy podsiodłowej.

ad PS ta linka jest od przerzutki przedniej, muszę jeszcze ją dobrze wyregulować. Linka od V-brake jest ucięta, zalana Kropelką i założona końcówka asama linka jest wcisnięta między ramię hamulca.

Pozdrawiam

[Garlock]

 

 

  W dniu 9.06.2015 o 06:35, atiti napisał:

Obydwa patenty wychwycone bezbłędnie

Oczekuję nagrody . Myślałem o czymś w rodzaju statuetki srebrnego (malowanego srebrzanką oczywiście) kapturka do wentyla

 

P.S. Co do tego v-brakea to chodziło mi o to:

[atiti]

Ups muszę to poprawić.

Dzięki

[djzatorze]

W tym Treku przydałby się dobrze dobrany widelec, bo geometria trochę leży. Suport jest bardzo nisko, a pochylenie do przodu potęguje odwrotnie założona sztyca i długi mostek. Tulejki pod widelcem nie powinno się dawać, bo jest to miejsce, gdzie działają duże siły. Widelec sztywny o wysokości dawnego amortyzatora to niestety koszt około 300 zł...

[atiti]

Sprężynka włożona w swoje miejsce.

Sztyca z siodełkiem obrócona o 180 stopni.

Suport jest nisko na wysokosci 27,5cm gdy normą jest 30-32cm. Obniżenie suportu wynikło z zamiany niedziałającego amortyzatora sprężynowego  tzw kowadła o AC równym 44,5cm na widelec sztywny ze stali Cr-Mo plus nabita tulejka co w sumie dało AC równe 43,5cm. Nie spodziewałem się, że różnica 1cm da takie obniżenie suportu co jest na pewno wadą. cdn

cd

Ta tulejk na rurze sterowej przy typowo rekraacyjnym zastosowaniu roweru da radę. gdy był to rower do jazdy w ciężkim terenie to tego rozwiązania bym nie zastosował.

Nie wiem gdzie tkwi przyczyna tak znacznego obnizenia suportu. Moje załozenia o podobnym AC amortyzatora  i sztywniaka + tulejka okazały się błędne.

Po prawdzie jest to mała rama 13,5 cala i moze suport jest tak nisko we wszystkich małych ramach Trek 4300?

Jeżeli to będzie żonie to mogędać wieksze opony np 2,25 a nie 1,95 i ewentualnie korbę z krótszymi ramionami bądź wymienię na porządny amortyzator o skoku 70mm.

Pozdrawiam

[atiti]

Jednak ten rower ma geometrię prawidłową. Sprawdziłem w katalogu Treka z 2003 roku ten Model tj Trek 4300 ma BB Height na wysokości 288mm. Poza tym jeździłem na nim trochę i nie zaobserwowałem nadsterowności.

Może zrobiłem żle zdjęcia, stał on w trawie pod kątem na stopce. Po podniesieniu mostka do góry i obróceniu siodełka o 180 stopni rower wygląda lepiej. Jak zrobie nowe zdjęcia to je umieszczę i poddam się krytyce.

Pozdrawiam

[Garlock]

Jak sobie życzysz krytykę, to proszę bardzo

Żeby nie było łatwo, to dla odmiany rower córki (a co, pobiegaj sobie z narzędziami a nie dłub stale przy jednym).

Skróć pancerz tylnej przerzutki. Ta pętla jest tak długa, ze aż zwisa. I widać, ze pancerz lata luźno w otworze przelotki (oporu). Załóż na pancerz końcówkę, może być niebieska

 

Teraz linka wychodząc  z pancerza pod katem załamuje się, to daje dodatkowe opory i biegi mogą się słabo przełączać jak złapie trochę brudu.

Załóż te końcówki zwłaszcza na pancerze hamulcowe. Bo zdarza się, ze jak otwór w oporze jest dość duży, że przy hamowaniu pancerz potrafi wyleźć z drugiej strony i oczywiście mamy zero hamowania. Zresztą widzę, że na pancerzu tylnego hamulca (zarówno przedni jak i tylny odcinek) też nie oszczędzałeś

I lewą klamkę obróciłbym trochę w dół. teraz chyba trzeba nadgarstek mocno w górę odchylać żeby jej dosięgnąć.

[terrago]

  W dniu 24.03.2015 o 19:24, lucass3 napisał:

Nowe pedały kręcą się z pewnym oporem, nie da się nimi zakrecic. Stare chińskie plastiku kręcą się jak głupie bez oporów.

Ciekawa teoria. W nowych pedalach są raczej śladowe ilości smaru. To chyba raczej wynika z tego, że konusy nie są wyrobione. Nie wiem jakiego smaru uzywasz, ale rozbroiłem już całą masę kół i nigdy nie spotkałem sie że 'stawianiem oporu' przez smar. Jak już coś stawia opór to pewnie wianki, dlatego jeśli robię koła to tylko na kulkach (w dodatku używając wianków ryzykujesz po pewnym czasie jego zmielenie). Za każdym razem zapycham całą miseczke smarem i ukladam w nim kulki (bez względu na to czy jest to wolnobieg, kaseta, piasta, suport, czy stery). Jak dotąd nigdy nie spotkałem sie (pomimo tak obfitej ilości smarowania) z czymś takim jak opór. Mało tego - koła nigdy nie mają luzów. Może konusy są za mocno skrecone? Wtedy słychać charakterystyczne chrobotanie, natomiast teoria, że smar stawia opór? Co najmniej ciekawa ;-)

 

Poluzuj konusy, wymień smar na jakiś normalny, nie używaj wianków i nie powinieneś RACZEJ zauważać oporów ;-)

[krisek96]

Mam pytanie czy do samorobionegoo Atb mozna wrzucic jakos amortyzatory bo mam zamiar z kilku zrobic jeden riwer

[atiti]

Można nikt ci nie zabroni lecz jest pare ale.

1st ale rama musi być pod amortyzowany widelec;

2nd ale średnice rury sterowej widelca i rury czołowej ramy muszą się zgrać;

3rd ale nowy amortyzator powinien mieć zbliżony skok do tego który był w tej ramie;

4th ale długość rury sterowej widelca musi być odpowiednia;

5th ale rodzaje sterów jakie posiadasz w ramie i rodzaj rury sterowej amortyzatora muszą się zgrać

cdn

[atiti]

Pozdrawiam i zamieszczam dawno obiecane zdjęcie tego przerabianego Treka po poprawkach polegających na podniesieniu mostka i obróceniu siodełka o 180 stopni.

 

http://images78.fotosik.pl/79/b1c140db0dabb281med.jpg

[renatah]

Bardzo ciekawy poradnik, ale sama bym chyba nie złożyła roweru:) To naprawde mega wyzwanie.